سودای سازه‌های پر سود
سودای سازه‌های پر سود:
بخش میزگردهای نمایشگاهی صمت یکساله شد. در طول این مدت همواره سعی کردیم با همکاری مدیران و کارشناسان حوزه نمایشگاهی کشور هر ماه یک بار، چالش‌های اساسی مرتبط با برگزاری رویدادهای مختلف را مورد نقد و بررسی قرار دهیم.
در همین راستا تاکنون ۱۱ میزگرد برگزار شد که پیش از این در رسانه‌های کشور بی‌سابقه بوده است. باتوجه به همکاری منسجم و راهبردی دولت و بخش خصوصی در زمینه برگزاری این میزگردها، امروز می‌توان گفت تخصصی‌ترین بحث‌ها و گفت‌وگوهای روز نمایشگاهی بی‌معطلی و بدون هیچ سانسور و تحریفی در اختیار مخاطبان حوزه تجارت داخلی و خارجی قرار می‌گیرد. صمت این بار و برای دوازدهمین میزگرد، موضوع غرفه‌سازی و نقش اساسی آن در پیشرفت صنعت نمایشگاهی را مورد بحث و گفت‌وگو قرار داد تا در درجه نخست مشخص شود کیفیت غرفه‌سازی در نمایشگاه‌های ما چگونه است و تا چه میزان به این مقوله نگاه حرفه‌ای داریم. در درجه دوم می‌خواهیم بدانیم انجمن غرفه‌سازان به‌عنوان متولی و نماینده بخش خصوصی در این زمینه چه نقشی را ایفا می‌کند و دولت در این عرصه دارای چه جایگاهی است. در نهایت نیز تلاش می‌کنیم بدانیم غرفه‌سازی چه مقدار در اشتغالزایی تاثیر دارد و چطور باید در این زمینه سرمایه‌گذاری کرد. ۸ نفر از افراد مطرح در زمینه صنعت نمایشگاهی، در این میزگرد همراه ما بودند که نظر آنها را می‌خوانید.
ادریس مازندرانی، مدیر برگزاری و کارشناس نمایشگاهی
صنعت نمایشگاهی کشور برای شکوفایی نیازمند ابزارهای متفاوتی است که یکی از آنها مقوله غرفه‌سازی در نمایشگاه به شمار می‌رود. این بخش جزء بسیار مهمی از صنعت نمایشگاهی است اما شیوه کنونی غرفه‌سازی در نمایشگاه ایرادهای متعددی دارد. یکی از مهم‌ترین اهداف برگزارکنندگان، بروز کردن صنعت مربوطه و استفاده از شیوه‌های جدید است، اما متاسفانه به دلیل وجود هزار و یک مشکل کوچک و بزرگ در زمینه برگزاری نمایشگاه‌ها از کارآمدی و بروزرسانی صنعت نمایشگاهی غافل شده‌ایم. اگر توجه داشته باشید در راستای سیاست‌های دولت، سازمان توسعه تجارت سالانه برگزاری دو نمایشگاه محیط‌زیست و انرژی‌های نو را در دستور کار قرار داده و این دو نمایشگاه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند. ضرورت استفاده از شیوه‌های نوین و حفاظت از محیط‌زیست در همه مشاغل امری واجب است اما در همین نمایشگاه‌ها به محیط‌زیست آسیب زده می‌شود! شیوه فعلی غرفه‌سازی در سالن‌های نمایشگاهی به دلیل استفاده از نئوپان صدمه بسیار زیادی به منابع طبیعی و جنگل‌های کشور وارد می‌کند که این خسارت بدون شک غیرقابل جبران است. مورد دوم هزینه متفاوت و بسیار بالای ساخت غرفه‌های نمایشگاهی است که باعث افزایش هزینه حضور مشارکت‌کنندگان در نمایشگاه می‌شود و به مرور زمان استقبال صاحبان صنایع و مشاغل از نمایشگاه را کمتر می‌کند. از طرفی زمانبر بودن ساخت غرفه‌های نئوپانی باعث می‌شود سازندگان به طور معمول ۳ تا ۴ روز پیش از گشایش نمایشگاه مشغول به‌کار شوند و همین امر فرآیند برگزاری رویدادها را به بی‌نظمی و شلوغی می‌کشاند. حال اگر انجمن غرفه‌سازان یا شرکت‌های طراحی و ساخت غرفه‌های نمایشگاهی با همفکری مدیران تصمیم‌گیرنده در شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران و دیگر افراد فعال در این حوزه، از تجربه‌های بین‌المللی در ساخت سازه‌های جدید و روزآمد استفاده کنند ضمن حفظ منابع طبیعی کشور، بدون شک صنعت نمایشگاهی می‌تواند به صنعتی سبز تبدیل شود و مزایای کاهش هزینه غرفه‌سازی‌ها و به تبع آن کاهش هزینه تمام شده برای مشارکت‌کنندگان و کاهش زمان آماده‌سازی و جمع‌آوری غرفه را نیز می‌توان محاسبه کرد. به‌طور حتم این اتفاق به افزایش تعداد مشارکت‌کنندگان و تعداد عناوین در تقویم نمایشگاهی و کارآمدی این صنعت منجر خواهد شد.
علی ابراهیم‌زاده، مدیر برگزاری و کارشناس نمایشگاهی
در سال‌های اخیر صنعت غرفه‌سازی همپای سایر صنایع در دنیا متحول شده است. در حقیقت کیفیت برخی از نمایشگاه‌ها باتوجه به میزان و چگونگی غرفه‌سازی در آن نمایشگاه محاسبه می‌شود و ساخت غرفه‌های بزرگ با طراحی‌های متنوع نشان از اهمیت نمایشگاه برای مخاطب دارد. از طرفی نگاه نشان‌های معتبر دنیا به ساخت‌وساز غرفه تنها به سازه، شکل و رنگ نیست بلکه غرفه یکی از ابزارهای کلیدی برای معرفی قدرت و توانمندی‌های یک شرکت به شمار می‌رود و از این ابزار به‌عنوان یکی از راه‌های نفوذ در مخاطب و پیشبرد فروش استفاده می‌شود. امروزه نشان‌های بزرگ فقط برای طراحی غرفه‌های خود مشاوران حرفه‌ای استخدام می‌کنند و نکات بسیاری را در این زمینه مدنظر قرار می‌دهند. باتوجه به اهمیت این صنعت باید سازوکار متناسب آن در ایران نیز فراهم شود. به‌طور قطع انجمن غرفه‌سازان بیشترین نقش را در حوزه‌های تخصصی این صنعت دارد. با وجود اینکه این انجمن به‌طور تقریبی جوان است فعالیت بسیار خوبی در این مدت داشته و مدیران نمایشگاه هم بسیار حمایت کرده‌اند، بنابراین باید منتظر اتفاقات خوبی بود. در بخش اشتغال هم این حوزه ظرفیت‌های خوبی دارد. باتوجه به تعداد نمایشگاه‌ها و همچنین تخریب و ساخت دوباره غرفه‌ها این حوزه به‌طور مستمر شغل ایجاد می‌کند و تنوع شغلی فراوانی دارد. اما بزرگترین مشکل در حال حاضر در شرکت‌های غرفه‌ساز انشعاب بی‌حدومرز کارمندان و حتی کارگران این شرکت‌ها و تاسیس شرکت‌های جدید است که لطمات جدی به این صنعت وارد می‌کند. امیدواریم سازوکار مناسب از سوی انجمن غرفه‌سازان برای این موضوع پیش‌بینی شود تا شرکت‌های غیرقانونی نتوانند در این زمینه فعالیت کنند. اکنون دیده می‌شود برخی از تازه واردها برای گرفتن کار از رقیبان، قیمت‌های غیرواقعی و پایین‌تر از استانداردهای نمایشگاهی داده و در عمل رویه بازار را تغییر می‌دهند. این شرکت‌ها به طور معمول کیفیت کار بسیار پایینی هم دارند و در نهایت برای مجریان نیز مشکلاتی را به وجود می‌آورند. به هر حال اگر حوزه غرفه‌سازی به‌عنوان یک صنف شناخته و از مزایای صنفی برخوردار شود، برای تشکیل هر شرکت، دریافت مجوز صنف اجباری می‌شود و آن صنف بر عملکرد شرکت‌ها نظارت دارد. از طرفی اگر شرکتی از عملکرد پیمانکار غرفه‌ساز ناراضی باشد می‌تواند به صنف مربوط اعتراض کند. در این شرایط به‌طور قطع شاهد رشد و بالندگی بیشتری در این حوزه خواهیم بود.
علیرضا جهان‌پناه، موسس انجمن غرفه‌سازان
از نظر من کیفیت کلی غرفه‌سازی در حال حاضر ضعیف است. کیفیت در غرفه‌سازی می‌تواند دارای چند شاخص اصلی باشد. نداشتن تحصیلات مرتبط یکی از بزرگترین آسیب‌های ما در این زمینه است. طراحی خلاق و هیجان‌برانگیز با الفبای زیباشناسی، استفاده از فناوری روز برای ایجاد تعامل بین غرفه و بازدیدکنندگان شاخص مهمی است که به طور مستقیم در عملکرد غرفه و رسیدن به اهداف آن تاثیر خواهد داشت. طراحی غرفه یک تخصص است و با استفاده از دانش فنی، نیاز سفارش‌دهنده را در قالبی متناسب و زیبا، برای رسیدن به اهداف مورد نظر پاسخ می‌دهد. متاسفانه بیش از ۸۰درصد غرفه‌سازان که هم صنف‌های من هستند، با حفظ احترام تحصیلات مرتبط یا نزدیک ندارند (این طیف افراد بسیاری از مشاغل غیرمرتبط مانند فارغ‌التحصیلان حسابداری، علوم انسانی، زبان خارجی تا فروشندگان لباس را شامل می‌شود! )از طرفی افرادی که در رشته‌های معماری، طراحی داخلی یا طراحی صنعتی تحصیل می‌کنند در زمان تحصیل با غرفه‌سازی به‌عنوان یک حرفه مستقل آشنا نشده و آن را به‌عنوان یک شغل پس از فارغ‌التحصیلی دنبال نمی‌کنند. بنابراین بخشی از آنها هم که جذب شرکت‌های غرفه‌سازی می‌شوند تحت تاثیر مستقیم صاحبان شرکت‌ها و براساس خواست آنها طرح‌ها را آماده می‌کنند. برخی شرکت‌ها ترجیح می‌دهند به جای همکاری با فارغ‌التحصیلان دانشگاه از افراد خود آموخته یا کسانی که دوره‌های آموزشی نرم‌افزار سه‌بعدی را گذرانده‌اند و بسیار ارزان‌تر هستند، استفاده کنند. شاخص اصلی دیگر دفترچه مشخصات فنی و نقشه‌های اجرایی است. برای رسیدن به کیفیت اجرا در ابتدا نیازمند دانش فنی هستیم که بتواند نقشه‌ها و مشخصات فنی صحیح را برای فرم‌های طراحی شده تهیه کند. تا جایی که من مطلع هستم تعداد تیم‌هایی که غرفه را براساس دفترچه فنی و نقشه‌های اجرایی می‌سازند بسیار اندک است و اغلب طرح‌های سه‌بعدی به طور مستقیم در اختیار نجار یا اجراکننده قرار می‌گیرد. در این زمینه هم نگاه حرفه‌ای مدیران و صاحبان شرکت‌ها بسیار موثر است و در نتیجه خواسته و هدف طراح به صورت بسیار دقیق دنبال و اجرا می‌شود. این نکته بسیار اهمیت دارد که بدانیم تهیه نقشه‌های فنی حتی در حد چند صفحه محدود، کامل‌کننده طراحی و ایده‌پردازی است اما متاسفانه سال‌هاست سرنوشت شکل‌گیری فرم‌ها در ساختار غرفه، گرافیک غرفه، نورپردازی، نمایش محصول و… به پیمانکاران پراکنده که هدف اصلی آنها پایین‌ترین قیمت‌ها است، سپرده شده است.
شاخص سوم تولید (ساخت) و نصب غرفه‌ها است. این قسمت از کار به شدت تحت تاثیر قیمت و بودجه مشارکت‌کنندگان قرار دارد. در سال‌های پایانی دولت هشتم و رونق اقتصادی، مشارکت‌کنندگان با وسواس به دنبال پیمانکارانی بودند که علاوه بر طراحی جذاب، غرفه را باکیفیت و مصالح مرغوب بسازند. تا جایی که شرکت‌ها از ۶ماه پیش انتخاب طرح و پیمانکار خود را آغاز می‌کردند. توجه شرکت‌های دولتی و نیمه دولتی به ارزش‌های غرفه‌سازی در موفقیت مشارکت، فضایی شاداب را در کل این بازار ایجاد کرده بود که در آن تیم‌های حرفه‌ای تشویق به توسعه و خلاقیت و ارتقای کیفیت می‌شدند. اما پس از آن در آغاز دولت نهم کاهش بودجه‌ها در مدت یک‌سال بازار کار را تغییر داد و قیمت‌ها ناگهان به نصف کاهش یافت. تعداد زیادی از غرفه‌سازان حرفه‌ای از بازار کار خارج شده و افرادی که بدون تیم و تشکیلات غرفه‌های کوچک را می‌ساختند با قبول قیمت‌های پایین سازنده غرفه‌های بزرگ شدند. کلید ماجرای سقوط کیفیت اجرا، سقوط بودجه‌ها است. در حال حاضر بیشتر غرفه‌هایی که ساخته می‌شوند دارای کیفیت اسفباری هستند. پیمانکار کف‌سازی اجاره‌ای، پیمانکار پارکت دست‌دوم اجاره‌ای، نجارانی که مرحله شاگردی را هیچ‌گاه نگذرانده‌اند، نقاشانی که پست‌ترین کیفیت نقاشی را بدون زیرسازی اجرا می‌کنند، برق‌کارانی که برای غرفه ۱۰۰ متری یک کلید مینیاتوری روی تخته نصب و از سیم‌های چهل‌تکه استفاده می‌کنند، اسکلت‌های اجاره‌ای، طبقه زنگ زنده و بدون محاسبات بارگذاری، مبلمان فرسوده و…
عبدالکریم جلالی، مدیر برگزاری و کارشناس نمایشگاهی
غرفه‌سازی یکی از ارکان مهم صنعت نمایشگاهی است که موجب شکوه و جذابیت نمایشگاه می‌شود. این حرفه بیشترین سهم اشتغال را در صنعت نمایشگاهی به خود اختصاص داده و غرفه‌سازان در فضای رقابتی خارج از تعرفه‌گذاری دولتی هستند و با تنوع خدمت، کیفیت و قیمت امکان انتخاب را برای مشارکت‌کنندگان افزایش می‌دهند. در سال‌های اخیر با رشد عجیب فعالان عرصه غرفه‌سازی مواجه شدیم که متاسفانه بخش قابل‌توجهی از آنها این حرفه را به‌عنوان شغل جانبی در نظر می‌گیرند. به همین دلیل سرمایه‌گذاری مادی و معنوی لازم را انجام نداده که به طور معمول بخشی از این سرمایه فقدان دانش آکادمیک است. به دلیل علاقه شخصی و به منظور کمک به ارتقای کیفیت غرفه‌سازی و به‌عنوان برگزارکننده نمایشگاه معماری و دکوراسیون داخلی خانه مدرن چند دوره مسابقه غرفه‌ساز برتر را برگزار کردیم. در این مسابقه به دنبال کشف خلاقیت‌ها در عرصه طراحی و اجرای غرفه بودیم اما همواره با محدودیت و نبود تنوع و خلاقیت در طرح‌های ارسالی مواجه می‌شدیم. امیدواریم در امسال که با یک دوره وقفه، دوباره مسابقه غرفه‌ساز برتر را برگزار خواهیم کرد با شرایط جدید و سرشار از ایده‌های نو مواجه شویم.
سعید دارابی، کارشناس نمایشگاهی (ariafair.com)
موارد تخصصی در حوزه غرفه‌سازی در نوشته‌های دوستان به خوبی منعکس شد اما موضوعی که شاید کمتر به آن پرداخته شده و از نظرها پنهان نیست اما به زبان نمی‌آید دخالت غیرمستقیم است. در سال‌های اخیر شاهد رشد قارچ‌گونه شرکت‌های به‌اصطلاح غرفه‌ساز بوده‌ایم. وجود این شرکت‌ها در نگاه نخست به رقابت بیشتر و تمایل بازار به سمت قیمت تعادلی منجر می‌شود. اما اگر بدون نظارت و خارج از چارچوب باشد، باعث ایجاد شکست در قیمت‌های تعریف شده بازار می‌شود و به همان میزان نزول شدید کیفیت کار را به دنبال دارد. اگر از تخصص نداشتن مدیران شرکت‌های غرفه‌سازی که به قول جناب آقای جهان‌پناه دارای هر مدرک دانشگاهی هستند به‌جز معماری و حاضرند برای انجام کار و گرفتن سهم بازار هر کاری بکنند، گفته‌ایم، باید به مشکلاتی که شرکت‌های سیستماتیک و بزرگ غرفه‌ساز در سال‌های اخیر بیشتر با آن مواجه هستند نیز بپردازیم. ما در این زمینه متاسفانه قانون کپی‌رایت نداریم! دیده شده که شرکت‌های مختلف از طراحی‌های انجام شده از سوی شرکت‌کنندگان نمایشگاهی راه سوءاستفاده را به‌خوبی آموخته‌اند. این شرکت‌ها پس از گرفتن چند طرح از شرکت‌های مختلف و همچنین گرفتن قیمت از آنها بهترین طرح را با اندکی تغییرات به پایین‌ترین قیمت پیشنهادی ارائه می‌کنند و در عمل باعث پایین آمدن کلاس کار غرفه‌سازی می‌شوند. یکی دیگر از مشکلات شرکت‌های بزرگ غرفه‌سازی ورود مجریان محترم به امر غرفه‌سازی است. متاسفانه هنوز در کشور ما تعریف درستی از شرکت‌های تخصصی ارائه نشده و بسیار مشاهده شده که شرکت غرفه‌سازی در فرصت مناسب نسبت به دریافت مجوز برگزاری نمایشگاه اقدام می‌کند و در حالت عکس بسیاری از مجریان نمایشگاهی هم به دلیل نفوذ و تجربه‌هایی که دارند نسبت به انجام خدمات نمایشگاهی ازجمله غرفه‌سازی، اجاره تجهیزات نمایشگاهی و… اقدام می‌کنند. رعایت نکردن دستورالعمل‌های HSE نیز یکی دیگر از مسائلی است که متاسفانه همواره باعث ایجاد حوادث جانی و مالی برای کارگران و سایر دست‌اندرکاران این صنف می‌شود. متاسفانه هنوز هم بعد از سال‌ها تلاش به دلیل بروکراسی‌های متعدد دولتی و غیردولتی و بی‌توجهی مدیران سایت‌های نمایشگاهی خصوصی به بحث ایمنی به منظور کاهش هزینه‌ها، تا امروز اقدام قابل‌ملاحظه‌ای در استقرار نظام جامع HSE انجام نشده. البته شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران با پیگیری‌های فراوان در حال تدوین و اجرایی کردن این قوانین است که جای تقدیر دارد.
علی معین، عضو هیات‌مدیره انجمن غرفه‌سازان ایران و مدیر برگزاری نمایشگاه‌های بین‌المللی:
یک رویداد نمایشگاهی متشکل از ۵ حلقه متصل به هم شامل فضای نمایشگاهی (سایت)، برگزارکننده، مشارکت‌کنندگان، بازدیدکنندگان و غرفه‌سازان است که نحوه عملکرد هر یک بر چگونگی نمایشگاه و بر دیگر حلقه‌ها تاثیر مستقیم دارد. غرفه‌سازان در این میان، نمایشگاه را از فضای دو بعدی در زمانی کوتاه به یک فضای سه‌بعدی تبدیل کرده و آماده بهره‌برداری می‌کنند. اگر بخواهیم صنعت غرفه‌سازی را مورد بررسی قرار دهیم و تحلیل کنیم بهتر است انواع آن را بشناسیم و هر یک را مورد توجه قرار دهیم. متاسفانه در ۱۰سال اخیر بنا به دلایل اقتصادی و نبود آگاهی کافی مشارکت‌کنندگان از چگونگی حضور موثر در نمایشگاه‌ها، شاهد رشد بی‌رویه فعالیت پیمانکاران غرفه خودساز هستیم و غرفه‌سازان حرفه‌ای را کمتر می‌توانیم پیدا کنیم. یک غرفه خوب نشان‌دهنده شخصیت غرفه‌دار (مشارکت‌کننده) است. حال با توجه به ناآگاهی غرفه‌داران و نبود شناخت از چگونگی حضور موثر در نمایشگاه‌ها، چگونگی تحلیل عرضه و تقاضا در این بخش دستخوش تغییرات بسیاری می‌شود، این در حالی است که مشارکت‌کنندگان باید هدف یا اهداف حضور در نمایشگاه را تعیین و بر حسب اهداف تعریفی روش و چگونگی حضور را در یک نمایشگاه مشخص کنند.
اهداف و چگونگی حضور بر چگونگی غرفه‌سازی و نحوه اجرای آن تاثیر مستقیم می‌گذارد. غرفه‌سازان باتوجه به شناخت کافی از بخش‌های مختلف صنعت نمایشگاهی خوب می‌دانند برای تحقق اهداف مشارکت‌کنندگان چگونه یک غرفه را طراحی و با امکانات خود اجرا کنند. این روش هزینه مخصوص خود را به همراه داشته و البته دستاورد مناسبی را برای مشارکت‌کنندگان به ارمغان می‌آورد. اما متاسفانه مشارکت‌کنندگانی که بدون آگاهی در نمایشگاه‌ها شرکت می‌کنند بنا به دلایل اقتصادی پیمانکاران غرفه خودساز را انتخاب می‌کنند که این امر باعث بروز مشکلات مختلفی هم در غرفه‌سازی و هم در دیگر ارکان نمایشگاه‌ها شده و تاثیر مستقیمی در موفق نبودن آنها دارد. در غرفه‌سازی خاص ۱۲ روش کلی وجود دارد که متاسفانه تنها ۳ یا ۴ روش آن در نمایشگاه‌های ایران قابلیت اجرا دارد. برای اجرای روش‌های دیگر به طور معمول از ارتفاع و سقف سالن‌ها کمک گرفته می‌شود که این امکان در سالن‌های ایران وجود ندارد، به همین دلیل وقتی وارد سالن‌های نمایشگاهی در زمان برپایی رویدادها می‌شویم تمام غرفه‌های خودساز را به شکل و یک سبک می‌بینیم و تنها رنگ‌ها و بعضی از جزییات آنها با هم متفاوت است. یکی دیگر از ابزار مهم در غرفه‌سازی خاص نورپردازی حرفه‌ای آن است که این امر با توجه به بار هزینه‌ای بالا و نداشتن امکانات، دارای مشکلات بسیاری بوده و غرفه‌سازان به این نکته توجه خاص دارند و تا حد امکان قوانین و روش‌های نورپردازی را رعایت می‌کنند. این در حالی است که پیمانکاران غرفه خودساز با کمترین امکانات یک نور محیطی یکدست را به‌وجود می‌آورند و زیبایی و کارآمدی را مدنظر قرار نمی‌دهند. تحلیل و بررسی غرفه‌سازی مکتوبات و دیدگاه‌های بیشتری دربردارد. اما در نقطه شروع برای پیشرفت و رونق و بروزرسانی این صنعت باید از آموزش، اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی شروع کرد. آموزش در دو رکن مشارکت‌کنندگان و غرفه‌سازان الزامی است. در همین زمینه پیشنهاد می‌شود انجمن برگزارکننده نمایشگاه‌های بین‌المللی ایران با کمک شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران با برگزاری سمینارهای یک‌روزه و کارگاه‌های آموزشی چندساعته یک ماه‌مانده به هر نمایشگاه راهکارهای مشارکت و حضور موثر در نمایشگاه را برای مشارکت‌کنندگان ارائه کند. این امر بدون شک باعث افزایش بهره‌وری نمایشگاه‌ها شده و خود مشارکت‌کنندگان در این شرایط به‌عنوان کارفرما باعث رشد صنعت غرفه‌سازی خواهند شد و از طرفی انجمن صنفی کارفرمایی غرفه‌سازان با برگزاری کارگاه‌های آموزشی یک‌روزه برای شرکت‌های غرفه‌ساز باعث افزایش بار علمی و نوآوری در صنعت غرفه‌سازی می‌شود.
حمید شهابیان، کارشناس غرفه‌سازی و مدیرمسئول سایت تخصصی غرفه‌سازان ایران(exbiz.org)
به قول بزرگان، هویت یک شرکت در غرفه‌ای است که برپا می‌کند، با این حال هنوز هم شاهدیم باوجود تمام قوانین وضع شده و برنامه‌ریزی‌ها، قراردادهای غرفه‌سازی یک هفته پیش از گشایش نمایشگاه بسته می‌شود، این در شرایطی است که دعوت‌نامه‌ها، بروشورها یا حتی لباس فرم مشارکت‌کنندگان محترم یک ماه قبل انتخاب و تدوین شده است. برای تحلیل مبحث غرفه‌سازی ابتدا باید واژه غرفه‌ساز و غرفه‌سازی را تحلیل کرد. فرض کنید در یک کوهنوردی خسته شده و نیاز به استراحت پیدا می‌کنید. برای استراحت در چنین فضایی نخستین تکه سنگ دارای ارتفاع معقول، مکانی برای نشستن و استراحت شما خواهد بود. اما زمانی که برای محیط کاری خود صندلی سفارش می‌دهید، به طور حتم در خرید نهایی شما از تجربه افرادی استفاده شده که دارای علم شناخت مواد، رنگ، هماهنگی یا حتی روانشناسی و… بوده‌اند. شاید برای شما مهم باشد بعد از نشستن روی صندلی چه احساسی در شما یا میهمان‌تان به وجود می‌آید. اگر همین صندلی قرار باشد در یک مطب دندانپزشکی استفاده شود به‌طور قطع تخصص‌های بیشتری در ساخت آن مورد استفاده قرار می‌گیرد. نیاز شما به‌عنوان مصرف‌کننده یک محصول، در ایجاد علاقه به مشارکت در ساخت یک محصول از سوی متخصصان مختلف تاثیر بسیار زیادی دارد. همین نوع نیاز در غرفه‌سازی هم قابل‌مشاهده است و می‌تواند یک غرفه را تبدیل به پنل ساده نمایشگاهی کرده یا همان غرفه را تبدیل به یکی از شاهکارهای طراحی و معماری گروه طراحی خانم زها حدید (طراح مشهور) کند. به یاد دارم یکی از همکاران خارجی در طراحی یک غرفه حداقل ۱۵ عامل را سهیم می‌دانست. برخی از آنها مربوط به گذشته شرکت، تفکر مدیران، چگونگی مشارکت در نمایشگاه، تحلیل تفکر همکاران، رقیبان و مشتریان، تراکنش مالی کلی شرکت و تراکنش اقلیمی در منطقه برگزاری نمایشگاه و سایر عواملی بودند که روند طراحی را منوط به در اختیار داشتن تیم‌های طراحی، تحلیل بازار و استراتژی می‌کرد. به‌طور قطع طراحی و ساخت غرفه با در نظر گرفتن چنین نکاتی هم زمان بیشتری خواهد برد و هم هزینه متفاوتی خواهد داشت. اینجاست که غرفه‌سازی محلی برای گردهمایی متخصصانی خواهد بود که با عشق و علاقه و امید به پیشرفت، از مراکز آکادمیک دانشگاهی جذب شرکت‌های غرفه‌ساز می‌شوند. بنده از نخستین منتقدان تدوین قانون رتبه‌بندی غرفه‌سازان بودم و اعتقاد داشتم این قانون به نوعی تدوین شده که پیمانکارانی که به غرفه‌سازان خدمات ارائه می‌کردند، با تحصیل موارد یادشده در قانون به راحتی می‌توانند وارد بازار غرفه‌سازان شده وممکن است بعضی از این گروه تازه‌وارد، چون هزینه تمام شده غرفه کمتری دارند، در بازار رقابتی نسل قبلی را کنار زده و موج عظیمی از نزول قیمت یا کیفیت را در این بازار به راه اندازند. این اتفاق در ذات خود خیلی هم برای مشارکت‌کننده مضر به نظر نمی‌آمد چون برای ساخت غرفه با هزینه کمتری روبه‌رو بودند اما اشکال کار در آنجایی ظهور می‌کرد که کل بازار دیگر از دست قشر دانشگاهی خارج شود و دیگر جذابیتی برای دانشگاهیانی که از دور بازار را رصد می‌کنند، نداشته باشد و درنهایت روند پیشرفت طراحی و دغدغه‌های اجرای باکیفیت از بین برود. اما نکته مهم دیگری را نیز باید در نظر گرفت اینکه شاید رتبه‌بندی تنها راه‌حلی بود که به‌وسیله آن می‌شد یک برآورد کلی و جزئی از تعداد و نوع تخصص و سایر عوامل مرتبط با فعالان این صنعت در فضای نمایشگاه به‌دست آورد؛ از این رو اتفاقاتی که هم‌اکنون شاهد آن هستیم را می‌توان به نوعی جزء لاینفک یک کل نامید که با مرور زمان قابل رصد و بهبود است. با توجه به فعالیت‌ها و تلاش‌های مثبت و قابل تقدیری که انجمن غرفه‌سازان در این مدت انجام داده و همکاری مدیران محترم شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران با دو مکانیزم غربالگری و پالایش مستمر و همچنین ایجاد تدابیر تشویقی برای غرفه‌سازان، رسیدن به دوران آرمانی غرفه‌سازی خیلی دور از دسترس نخواهد بود.
به نظرم شرکت سهامی نمایشگاه‌ها با ایجاد ساختار تشویقی شرکت‌های دانش‌بنیان ازجمله ایجاد بلیت غرفه‌های ویژه و حمایت از طرح‌هایی که بدیع و مبتکرانه هستند یا به نوعی در مصرف مواد صرفه‌جویی می‌کنند، می‌تواند نقش تاریخی خود را به‌عنوان بزرگترین مرجع حمایتی غرفه‌سازان ایفا کند. در پایان باید توجه داشت هر قانون و تبصره‌ای که برای ساخت غرفه تدوین شود می‌تواند باعث ایجاد علاقه برای ورود نسلی هوشمند، با انگیزه، با امید و تحصیلکرده در این صنعت شود یا در برخی شرایط روند معکوس داشته باشد. دوستانی که در زمینه صنعت نمایشگاهی قانونگذار هستند زودتر مشخص می‌کنند در آینده وقتی هنگام ساخت غرفه‌ها در نمایشگاه قدم می‌زنیم شاهد چه منظره‌ای خواهیم بود. در ضمن درباره ورود کردن یا نکردن شرکت‌های محترم برگزارکننده نمایشگاه با نکات دوست عزیزم آقای دارابی چندان موافق نیستم. چون درآمد غرفه‌سازی را برای مجریان محترم باتوجه به هزینه‌های ضمنی مربوط چندان جذاب نمی‌دانم و به نظرم بیشتر ورود این دوستان به منظور تکمیل فرآیند مشاوره آنان است که باید بسته صنعتی کاملی به مشتری ارائه کنند. در اصل با اجباری روبه‌رو هستند که در جهت تبدیل شدن شرکت‌های مجری به آژانس‌های نمایشگاهی به طور حتم باید انجام شود. ضمن اینکه بیشتر مجریان محترم به نوعی بنیان‌گذاران صنعت غرفه‌سازی در ایران هستند و شاکله این صنعت با حضور آنها به‌وجود آمده است.
شهنام سپاسدار، مدیر برگزاری و کارشناس نمایشگاهی
من در دهه ۶۰ و بخشی از دهه ۷۰ در بخش خدمات نمایشگاهی از جمله طراحی و ساخت غرفه‌های نمایشگاهی و تولید سیستم‌های پیش‌ساخته فعالیت داشتم به همین علت با عنایت به اینکه در حال حاضر عمده اشتغالم در امور برگزاری است و هیچ زمانی در ۳دهه گذشته نبوده که دستی درکار غرفه‌سازی نداشته باشم مایلم مطالبی را در این زمینه مطرح کنم.
در یک نگرش کلی به صنعت نمایشگاهی در چند دهه گذشته شاهد ۳ نوع عملیات غرفه‌سازی خواهیم بود:
نوع نخست: سیستم‌های مدولار ساده و بدون الحاق قطعات دکورسازی تکمیلی که در دنیا به Shell Scheme معروف هستند.
نوع دوم: سیستم‌های مدولار با افزایش مصالح مختلف دکورسازی که در این بخش بیشتر از انواع مصالح چوبی، نور و گرافیک بهره‌گیری می‌شود.
نوع سوم: سیستم‌های کاملا غیرمدولار که براساس نیاز و درخواست مشتری که همان شرکت‌کنندگان در نمایشگاه هستند، طراحی و ساخته می‌شود.
آنچه در چند دهه گذشته حاصل تجربه‌ها و برداشت‌های بنده از هریک از این ۳ بخش بوده نشان می‌دهد:
۱ – در بخش سیستم‌های مدولار که پایه و مهم‌ترین رکن معمول غرفه‌سازی در دنیاست، در دهه ۶۰ و ۷۰ شاهد رونق شگفت‌انگیزی بودیم، زیرا این نوع خدمات غرفه‌سازی در درجه نخست مشمول اجاره با تعرفه بالا بوده و در دوره‌ای نیز از تعرفه‌های کنترلی معاف شد. از اواخر دهه ۷۰ و ابتدای دهه ۸۰ نرخ‌گذاری‌ها باعث کنترل پیشرفت این نوع غرفه‌سازی شد. بسته‌های نرخ‌گذاری شده مشمول غرفه‌های Shell Scheme بود و رشد چشمگیر این بخش در دهه ۸۰ به بعد به شدت روبه افول رفت و اشخاص حقیقی و حقوقی که از گذشته در این بخش سرمایه‌گذاری کرده بودند برای بقای بنگاه اقتصادی خود با کمترین هزینه ادامه حیات می‌دادند. طبیعی است هیچ‌گونه سرمایه‌ای برای ارتقای کمی و کیفی تجهیزات در اختیارشان قرار نمی‌گرفت و این رکود تا زمان فعلی نیز مشهود است.
۲ – سیستم‌های مدولار ترکیبی از دهه ۷۰ شروع به رشد کرده و با ایده گرفتن از نمایشگاه‌های مختلف در سطح جهان سعی در زیباسازی فضا داشت. عمده مشتریان و مخاطبان این نوع غرفه‌ها پاویون‌های خارجی به صورت کشوری یا گروهی هستند که تنوع و زیبایی چشمگیری را با صرف هزینه‌ای بسیار کمتر برای علاقه‌مندان فراهم می‌کنند. این نوع غرفه‌ها چنانچه در کل یک سالن یا بخش وسیعی از آن اجرا شود، کارآیی و زیبایی قابل ملاحظه‌ای را ایجاد می‌کند.
۳ – نوع سوم غرفه‌سازی غیرمدولار یا خاص یا به اصطلاح خودساز است که امروز مهم‌ترین بخش سرمایه‌گذاری در این حوزه را به خود اختصاص داده است.
چند نکته قابل‌توجه درباره این نوع غرفه عبارتند از:
نخست اینکه قیمت فوق‌العاده ارزان زمین غرفه برای شرکت‌کنندگان داخلی باعث شده از یک طرف روز به روز متراژهای زیرپوشش غرفه‌های شرکت‌کنندگان داخلی بزرگتر و مازاد بر نیاز طبیعی آنها باشد و از طرف دیگر فرصت و اندوخته کافی برای شرکت‌کنندگان از این نوع به منظور ساخت غرفه‌های خاص و زیبا بسیار فراهم باشد. در حال حاضر بیش از ۶۰درصد فضای زیرپوشش نمایشگاه‌های بین‌المللی داخلی به این بخش تخصیص‌یافته و شرکت‌کنندگان مایلند برتری، تمایز و صلاحیت محصول خود را از طریق ساخت با شکوه‌تر غرفه نمایشگاهی نشان دهند. نتیجه این امر تراکم و گردش مطلوب سرمایه در صنعت غرفه‌سازی غیرمدولار است. این سرمایه درگردش فرصت رشد این نوع غرفه‌سازی را فراهم کرده و شرکت‌های توانمند با امکانات قابل‌ملاحظه‌ای در حال حاضر مشغول کار در این بخش از حرفه غرفه‌سازی هستند. بنابراین در دهه ۷۰، ۸۰ و ۹۰ به دلیل نوع نرخ‌گذاری و تعرفه‌های نمایشگاهی شاهد رشد مطلوبی در این قسمت بوده‌ایم.
از عوامل دیگری که باعث رشد کمی و کیفی غرفه‌های خودساز شده مشمول نشدن تعرفه‌گذاری است و بهترین حمایت دولت‌ها در این بخش دخالت نداشتن و تعیین نکردن تعرفه است. شرکت‌کنندگان و صنعتگران غرفه‌ساز می‌توانند با آسودگی خاطر هر نوع ایده و طرح را با هر قیمتی براساس شرایط عرضه و تقاضا و نرخ رقابتی واقعی درخواست کرده و تحویل دهند.
در سال‌های آینده تعداد نمایشگاه‌هایی که در محل دائمی نمایشگاه بین‌المللی تهران و سایر سایت‌های معتبر برگزار می‌شود، بسیار افزایش می‌یابد و زمان تخصیص‌یافته به یک نمایشگاه برای ۳ مرحله آماده‌سازی، بهره‌برداری و جمع‌آوری حداکثر ۹ روز خواهد بود. حاصل این نوع زمانبندی کوتاه شدن دوره ساخت و درنهایت پیشرفت و ارتقای فناوری ساخت غرفه است. به عبارت دیگر امروزه یک شرکت غرفه‌ساز معتبر باید کارگاه‌های مناسبی در اختیار داشته باشد و همه عناصر غرفه را از پیش آماده کند، در این شرایط در محل نمایشگاه فقط به انجام عملیات مونتاژ و آماده‌سازی نهایی می‌پردازد. ابزارهای مجاز برای استفاده در محل مونتاژ و نصب غرفه نیز ابزارهای سبک هستند. نکته جالب توجه این است که فشارهای طبیعی موجود باعث ارتقا و حرفه‌ای‌تر شدن این شغل یا صنعت شده است. گرچه نوع سوم غرفه‌ها (خودساز) در دهه‌های اخیر دارای پیشرفت قابل توجهی بوده و لزوم قدردانی از دست اندرکاران این حرفه (هنری – صنعتی) را به همراه دارد اما سلیقه شخصی بنده غرفه‌های مدولار با ترکیب عناصر دکوراتیو را می‌پسندد که امیدواریم این نوع غرفه‌سازی نیز همچنان به رشد کمی و کیفی خود ادامه دهد.
منبع : صمت
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.